پروژه مترو قم پس از ۱۴ سال وقفه و دست و پنجه نرم کردن با چالشهایی نظیر کمبود اعتبارات، تغییر دولتها و حاشیهسازیهای متعدد، بار دیگر روی میز تصمیمگیری قرار گرفته و اجرای خط دوم آن با تأیید شورایعالی ترافیک کشور در دستور کار قرار گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فوری بزرگترین پروژه عمرانی کلانشهر قم که قرار است با باز شدن گرههای متعدد اداری، مدیریتی و اعتباری، یکی از مهمترین نیازهای اصلی شهروندان در حوزه حملونقل انبوهبر، پاک و پایدار را پاسخ داده و دومین شهر مذهبی ایران را در مسیر توسعه شهری قرار دهد. با راهاندازی مترو بویژه در محور شمال به جنوب، روزانه صدها هزار سفر از سطح خیابان به زیرزمین منتقل میشود و با حداقل مصرف انرژی، ترددی ایمن، سریع و پاک را به شهروندان هدیه خواهد داد؛ درست همان چیزی که قم تا چند سال آینده و با رشد سریع جمعیت به آن نیازمند خواهد بود.
مترو قم در دو خط اصلی؛ خط یک به طول ۱۴.۸ کیلومتر و ۱۴ ایستگاه و خط ۲ به طول ۲۸ کیلومتر و ۲۱ ایستگاه طراحی شده است. در حال حاضر اولین فاز خط یک در قالب ۶ ایستگاه حدفاصل قلعه کامکار تا میدان مطهری تکمیل شده و آماده تست گرم است، با این حال به دلیل مشکلات فرا استانی جهت تأمین واگن همچنان به مرحله بهرهبرداری نرسیده است. البته اخیراً وزارت کشور وعدههای امیدوارکنندهای نسبت به تأمین واگن مترو قم داده است، بر این اساس طبق پیشبینیها، فاز اول خط یک مترو قم با یک رام واگن تا مهر و آبانماه ۱۴۰۴ راهاندازی خواهد شد. خط ۲ مترو نیز از اراضی ۵۶۰ هکتاری طرح نهضت ملی مسکن در شهرک پردیسان آغاز شده و در محدوده میدان ۷۲ تن و بلوار شهید خداکرم به پایان میرسد. به باور کارشناسان، تراکم شدید جمعیتی در پردیسان و مناطق اطراف، اجرای سریع خط دوم مترو را اجتنابناپذیر کرده تا با کاهش بار ترافیکی قم، بخش اعظمی از مشکلات مرتبط با ازدحام خودروها و تأمین پارکینگ را حل و فصل کند. این پروژه در صورت تأمین منابع مالی و مدیریت منسجم نقش مهمی در کاهش آلایندهها و مصرف سوخت، حذف تردد هزاران وسیله نقلیه سبک و سنگین و بهبود کیفیت هوای شهری ایفا کرده و شرایط زندگی را برای شهروندان مناسبتر خواهد کرد.
ضرورت الحاق ۱۰۰ هکتار زمین
«روحالله امراللهی» رئیس شورای اسلامی شهر قم به «ایران» میگوید: «چندی پیش خط دوم مترو قم با مساحت ۲۸ کیلومتر در شورایعالی ترافیک کشور مصوب شد. بر این اساس در تلاشیم تا به موازات خط یک مترو، برنامهریزیهای لازم برای احداث خط دوم مترو را نیز از سال جاری آغاز کنیم. لذا انتظار داریم دولت هم از طریق تهاتر زمین و نفت با توجه به اراضی شکل گرفته طرحهای اقدام ملی و مسکن مهر در محدوده پردیسان حمایت لازم را به عمل آورد.»
امراللهی با اشاره به جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفری محدوده پردیسان اذعان میکند:«امروز دو شهر در یک شهر قرار گرفته است، در نتیجه برای پوشش جمعیت پردیسان باید به حملونقل انبوه برسیم. محدودهای که با طرحهای توسعه شهری وزارت راه شهرسازی احداث شده و در آینده جمعیتی بالغ بر نیم میلیون را پذیرا خواهد بود؛ جمعیتی که استفاده از تاکسی و اتوبوس پاسخگوی نیازهای آنها نبوده و باید از طریق توسعه حملونقل انبوهبر مانند مترو پیگیری شود. لذا انتظار داریم حمایتهای لازم از طریق تهاتر زمین و الحاق۱۰۰ هکتار با کاربری مسکونی و تجاری جهت اجرای خط دوم مترو قم از پردیسان تا حرم به قم صورت گرفته و پروژه در سال جاری در مسیر اجرا قرار گیرد.»
رهایی از ترافیک آزاردهنده
رئیس شورای اسلامی شهر قم به ضرورت خرید واگن برای خط اول مترو قم اشاره کرده و میگوید:«در قرارداد با مجموعه شرکت چینی، شهرداری و شهر قم نیز سهمی داشته که هنوز محقق نشده است؛ لذا انتظار داریم با تکمیل واگن این اتفاق میسر شود.»
وی تصریح میکند:«حدود یک کیلومتر از تونل خط اول مترو قم از ایستگاه میدان مطهری در مجاورت حرم مطهر تا ایستگاه مسجد مقدس جمکران باقی مانده که طی یک سال آینده تکمیل میشود و با تکمیل واگنها میتوانیم ظرف ۳-۲ سال آینده به زائرین حرم فاطمه(س) و مسجد مقدس جمکران خدمات خوبی ارائه دهیم؛ به این ترتیب مردم از این پس قادر خواهند بود با حملونقل ایمن و پاک در ۷ کیلومتر باقی مانده تردد کنند و از مشکلاتی نظیر ترافیک آزاردهنده در مناطق پرتردد رها شوند.»
تأمین اعتبارات مورد نیاز
«روحالله امراللهی» رئیس شورای اسلامی شهر قم با اشاره به اعتبارات مورد نیاز جهت تکمیل خط ۱ و ۲ مترو قم تصریح میکند:«در بحث تأمین اعتبارات، تکمیل خط یک مترو (خرید واگن) به حدود ۱۲ هزار میلیارد نیازمند است. خط دوم مترو ۲۸ کیلومتر است و تکمیل نهایی آن با در نظر گرفتن هزینه ساخت هر کیلومتر بین ۲ تا ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان، به حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان تأمین اعتبار نیازمند است. تأمین اعتبارات مورد نیاز از طریق اوراق مشارکت، اعتبارات دولتی و اعتبارات داخلی شهرداری میسر نیست، چرا که پردیسان عملاً دو برابر یک مرکز استان جمعیت دارد و با الحاق ۱۰۰ هکتار به محدوده شهر و با کاربری مسکونی-تجاری، از طریق تهاتر و تأمین مالی میتوانیم احداث خط دوم مترو را در اسرع وقت آغاز و تا ۵ سال آینده و حداقل تا حرم، تکمیل کنیم. به این ترتیب بخشی از مشکلات حملونقل مردم پردیسان حلوفصل شده و با کاهش بار ترافیکی و بهبود کیفیت هوا، شرایط زندگی شهروندان نیز بهبود پیدا خواهد کرد. باید تأکید کرد که شهر قم بویژه در مناطق پرجمعیتی مانند پردیسان، مناطق ۷،۴،۳و۸ با رشد فزاینده جمعیت مواجه است که در صورت عدم توجه به توسعه سامانههای حملونقل سریع و انبوهبر، در آیندهای نهچندان دور با بحران ترافیک و کاهش کیفیت زندگی شهری مواجه خواهیم شد.»
این مقام مسئول میافزاید:«دکتر پزشکیان، رئیسجمهوری محترم نگاه ویژهای به حل ناترازیها دارند؛ بنابراین چنانچه ما امروز برنامهریزی کرده و توسعه حملونقل پاک را دستور کار قرار دهیم، شهر قم طی ۵ سال آینده با ناترازیهای گسترده مواجه نخواهد شد.» راهاندازی مترو قم با واگن ایرانی
مترو قم در شرایطی که قراردادش همچنان با شرکت چینی درگیر پیچیدگیهای مالی و اجرایی است، با چراغ سبز شورا نسبت به خرید واگن از شرکت داخلی، روزنهای از امید پیش روی خود گشوده است. طبق گفته «سیدمحمد حسین دهناد» رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای اسلامی شهر قم، در ماههای اخیر مکاتباتی با دو شرکت داخلی تأمین واگن انجام شده و برخی از اعضای شورا از خط تولید شرکت واگنسازی مپنا پارس و امکانات و ظرفیتهای آن از نزدیک بازدید کردند. این شرکت با سابقه ۵۰ ساله در ساخت واگن، آمادگی خود را برای تحویل یک رام قطار که هماکنون به پیشرفت فیزیکی ۵۰ درصدی رسیده اعلام کرده است. طبق اظهارات شرکت داخلی، در صورت پرداخت بموقع ۱۰۰ میلیارد تومان، واگنها ظرف شش ماه آماده تحویل شده و این پروژه میتواند در کنار قرارداد با شرکت پوژن چین به صورت موازی ادامه یابد.