دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در نشست علمی "غدیر؛ محور وحدت اسلامی" تاکید کرد که بازتعریف علمی و پیام‌محور واقعه غدیر و پرهیز از اقدامات تنش‌زا، تنها راه تبدیل این حادثه تاریخی به نقطه همگرایی مذاهب اسلامی است و ادعای وجود پروژه شیعه سازی در جمهوری اسلامی، کاملا نادرست است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فوری نشست علمی "غدیر؛ محور وحدت اسلامی" روز دوشنبه با حضور شماری از اندیشمندان و طلاب حوزه علمیه قم با سخنرانی حجج اسلام حمیدشهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و محمدتقی سبحانی از مدرسان حوزه علمیه قم، برگزار شد.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در تبیین ضرورت تحلیل شرایط اجتماعی و راهبردهای وحدت، بر اهمیت بررسی دقیق روندهای تاریخی و اجتماعی جهان اسلام تأکید کرد و گفت: برای فهم صحیح وضعیت کنونی، لازم است سیر تاریخی تحولات را مطالعه کنیم و پس از آن بسنجیم که چه اقداماتی می‌تواند به تقویت وحدت منجر شود. وحدت دارای کف و سقف است. حداقلِ وحدت یعنی جلوگیری از جنگ، پرهیز از نزاع‌های خیابانی، پرهیز از درگیری‌های فردی و خودداری از هتاکی و توهین به مقدسات یا شخصیت‌های مورد احترام مذاهب. رعایت این اصول، کفِ عدم‌تفرقه است و قرآن کریم همه مسلمانان را از ایجاد هرگونه تفرقه نهی کرده است. هر رفتاری که به یکی از این پیامدها بینجامد، خلاف تکلیف شرعی و اخلاقی است.
غدیر را نباید به نقطه تنش میان مذاهب تبدیل کرد
حجت الاسلام و المسلمین شهریاری، تصریح کرد: سقف وحدت در گفتمان درون‌مذهبی ما، ولایت الهی و تبعیت از ولایت پیامبر(ص) و اولیای الهی است. اما در گفتمان برون‌مذهبی باید توجه داشت که آیا چنین سقفی از سوی دیگر مذاهب قابل پذیرش است یا خیر، و اگر پذیرفته نیست، آیا حرکت به سمت آن پیامدهای مثبت اجتماعی دارد یا نه.
وی با اشاره به تجربه‌های میدانی افزود: وقتی درباره کف اجتماعی سخن می‌گوییم، باید شرایط فرهنگی و امنیتی را در نظر بگیریم. تجربه نشان داده است که برخی از برادران اهل سنت که به تشیع گرایش پیدا کرده‌اند، ناچار شده‌اند این موضوع را پنهان کنند تا دچار پیامدهای اجتماعی نشوند. موارد موفق محدود بوده و اثرگذاری اجتماعی فراگیری نداشته است. این مسئله، برخلاف تصور برخی، تحولی تمدنی ایجاد نمی‌کند.
دبیرکل مجمع تقریب با اشاره به سوء‌برداشت‌های دشمنان، گفت: یکی از محورهای اصلی جنگ روانی دشمن این است که چنین القا کند که جمهوری اسلامی ایران پروژه‌ای به نام شیعه‌سازی دارد. براساس اطلاعات میدانی و تجربه‌های شش ساله، این ادعا کاملاً نادرست اما بسیار هزینه ایجاد کرده است و همین سوء‌برداشت‌ها در گذشته در برخی مجامع بین‌المللی زمینه اختلاف و حتی جدایی ما از برخی تشکل‌ها را فراهم کرد.
جریان وحدت امروز بیش از هر زمان به ادبیات علمی و سنجیده نیاز دارد

وی ادامه داد: هرگونه رفتار یا گفت‌وگویی که شائبه شیعه‌سازی داشته باشد می‌تواند به اختلافات جدید دامن بزند و عملاً بازی در زمین دشمن باشد. هدف ما باید اقامه حق، گفت‌وگوی محترمانه و ایجاد همدلی باشد، نه تغییر مذهب دیگران. گفت‌وگوی علمی وظیفه ماست، اما نباید چنین تلقی شود که هدف آن تغییر هویت مذهبی طرف مقابل است.
شهریاری سپس با اشاره به لزوم رعایت ملاحظات وحدت در عرصه‌های اجتماعی، ورزشی و رسانه‌ای گفت: از نظر ما، اقدام مربی تیم ملی فوتسال ایران پس از قهرمانی در بازی‌های ورزشی همبستگی کشورهای اسلامی در عربستان سعودی که اشاره به موضوعی حساس و تاریخی داشت در آن شرایط زمانی و مکانی با فلسفه همگرایی کشورها و مذاهب تناسب نداشت. ما باید در بیان عقاید و باورها، زمان، مکان و پیامدهای اجتماعی سخن خود را به‌خوبی بسنجیم تا ناخواسته زمینه‌ساز سوءتفاهم و فاصله نشویم.
دبیرکل مجمع تقریب در جمع‌بندی گفت: شرایط حساس سیاسی و اجتماعی منطقه اقتضا می‌کند که بیش از هر زمان، مراقب پیامدهای سخن و رفتار خود باشیم. ما به دنبال تقویت همزیستی، احترام متقابل و ایجاد همگرایی واقعی در جهان اسلام هستیم. هر اقدامی که ناخواسته به اختلافات دامن بزند، برخلاف راهبرد کلان امت اسلامی است.
غدیر را می‌توان مثل قرآن بر میز مشترک همه مسلمانان گذاشت
در ادامه این نشست، رئیس بنیاد بین‌المللی امامت و مدرس حوزه علمیه قم، با تأکید بر ضرورت بازنگری علمی و تمدنی در مقوله غدیر و نقش آن در تقریب مذاهب، اظهار داشت:نخستین گام، فرهنگ‌سازی درون‌مذهبی و بازتعریف نگاه شیعی به غدیر در چارچوب وحدت و تقریب است. این موضوع نیازمند یک برنامه‌ریزی جدی و درازمدت است. دومین گام، مستندسازی واقعه غدیر بر پایه مدارک و منابع مشترک میان مسلمانان است. گرچه در حادثه غدیر نقاط اختلاف وجود دارد، اما نقاط اشتراک فراوانی نیز هست که می‌توان با تکیه بر آن‌ها، این واقعه را در تمام جوامع اسلامی با استناد به منابع معتبر خود مسلمانان معرفی کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سبحانی، افزود: همان‌گونه که قرآن را به‌عنوان محور مشترک میان همه مسلمانان بر میز می‌گذاریم، می‌توان غدیر را نیز به‌عنوان قلّه‌ی ولایت در اسلام به گونه‌ای تحلیل و عرضه کرد که هیچ مسلمانی در هیچ نقطه از جهان، نسبت به آن احساس بیگانگی نداشته باشد. اگر این کار انجام نشود، با تکیه بر نقاط اختلاف، محورهای وحدت از میان می‌رود.
سبحانی با تأکید بر ضرورت نگاه پیام‌محور به غدیر گفت:غدیر تنها یک نقطه مناقشه تاریخی نیست؛ حادثه‌ای است سرشار از پیام‌ها در لایه‌های مختلف. باید این پیام‌ها را بازشناسی کرد. پیام غدیر فقط برای شیعیان نیست؛ برای انسانِ بی‌دین، برای پیروان ادیان دیگر و برای همه مسلمانان نیز پیام دارد. اگر غدیر به‌درستی اقامه شده بود، بسیاری از فتنه‌های پس از رحلت پیامبر(ص)، از جمله جنگ جمل و حوادث خونین دیگر رخ نمی‌داد و صد سال لعن بر امیرالمؤمنین(ع) اتفاق نمی‌افتاد. این امر نشان می‌دهد که پیام غدیر فراموش شده است.
وی در ادامه گفت: جهان اسلام دارای طیف‌های مختلفی از مسلمانان است؛ از مسلمانان دارای محبت اهل‌بیت گرفته تا جوامعی که نگاهشان به ولایت نزدیک‌تر به نگاه شیعی است. برای هر یک از این گروه‌ها باید لایه‌بندی پیام غدیر را انجام داد تا هر جامعه‌ای به اندازه ظرفیت خود از این پیام بهره ببرد.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت با اشاره به تجربه‌های میدانی و مطالعاتی در حوزه گفت‌وگوی اسلامی اظهار داشت: ما نیازمند طراحی یک منطق گفت‌وگوی اسلامی–اسلامی هستیم. تجربه بیست‌ساله فعالیت فرهنگی در لبنان نشان داده که می‌توان بدون تنش‌زایی، بدون تغییر مذهب و بدون ایجاد حساسیت، اندیشه‌های تشیع و آموزه‌های ایران اسلامی را معرفی کرد؛ آن‌هم بدون اینکه هیچ بازتاب منفی جدی ایجاد شود. گفت‌وگو باید جدی، اما اخلاقی و هدفمند باشد.
وی با بیان اینکه «گفتنِ حق مهم است، اما خوب گفتنِ حق مهم‌تر است» ادامه داد: در یک جلسه ممکن است دو نفر حرف واحدی بزنند، اما یکی موجب تنش شود و دیگری موجب وحدت. ما باید بدانیم در هر موقعیت، با چه ادبیات و با چه رویکردی سخن بگوییم تا هم از حق دفاع کرده باشیم و هم به وحدت آسیب نزنیم.
وی بیان کرد: گفت‌وگو یک رویداد لحظه‌ای نیست؛ یک فرایند است. اگر پیام غدیر را می‌خواهیم به جهان اسلام منتقل کنیم، باید برنامه‌ای طولانی‌مدت، عمیق و پیوسته داشته باشیم. گفت‌وگو نباید برای جدال، تخریب یا اثبات برتری باشد، بلکه باید مبتنی بر حق‌باوری، اخلاق، منطق و هدفمندی طراحی شود. تنها با چنین رویکردی می‌توان پیام غدیر را به سطح جهان اسلام رساند، بدون آنکه شائبه شیعه‌سازی یا نزاع مذهبی ایجاد شود.

انتهای خبر/