به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فوری، مصوبه اخیر شورای شهر قم مبنی بر احداث یک گورستان جدید در جنوب شهر قم که ریاست شورای شهر، آن را با آب و تاب تمام مطرح کرد و از آن بعنوان نگاه مطالبه گرایانه مردم جنوب قم نام برد، چنان حس بدی به این حقیر بعنوان یک شهروند قمی و عضو علی البدل شورای شهر قم ایجاد کرد که ناگزیر شدم دست به قلم برده و مطالبی را مطرح کنم.
اگر امروز از خیابانهای طویل و بلوارهای عریض و کمربندی‌های بزرگ قم که بنا به مصالح در چهار گوشه قم کشیده شده اند بگذرید، واقعا چه تصویری میتوانید از قم ارائه کنید؟ کدام جلوه زیبا را میتوانید برای قم ترسیم کنید؟ جوانان قم در برنامه ریزی شهری و تقسیمات شهری و منطقه ای قم چه جایگاهی دارند و چگونه می توان برای شان برنامه ریزی کرد؟ و آیا واقعا قم به آرامستان جدید نیاز داشت؟
هزاران سال پیش شاید تعدد آرامستان ها در یک شهر و روستا مشکلی نداشت، و شاید مرده ها را در هر گوشه ای که امکان داشت دفن می کردند، اما آنچه که در روزگار امروز اهمیت دارد، این است که باید تا حد امکان آرامستان ها با تعداد کمتر و در عین حال با زیرساخت های لازم و کیفیت خدمات دهی بهتر وجود داشته باشد.
افزایش جمعیت در عصر جدید و گسترش شهرها و تغییرات مختلف، از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و ...، دست به دست هم می‏دهد تا به ما این نکته را یادآوری کند که از هرگونه بارگذاری جدید در گره‏های شهری خودداری کنیم؛ برای مثال اگر خیابان پردیسان قم به لحاظ ترافیکی منطقه پرترددی است، نباید با احداث یک آرامستان در محدوده آن، گره جدیدی در آنجا ایجاد شود، بلکه باید به دنبال حل معضل کاربری‏های بسیار شلوغ و مزاحم شهری بود.
آرامستان‏ها یکی از کاربری‏های مزاحم شهری است که اثرات منفی زیست‌محیطی به جای می‎گذارد؛ از این منظر که ممکن است آلودگی‏های ناشی از شستشوی اموات یا تغییر شکل فیزیولوژیک جنازه، به لایه‎های زیرین خاک نفوذ کرده و آب‎های زیرسطحی را آلوده کند؛ در پرانتز این نکته را می‏توان ذکر کرد که هر یک لیتر شیرابه زباله، معمولا چهار هزار لیتر معادل چهار مترمکعب از آب‎های زیرزمینی را آلوده می‏کند و بنابراین به لحاظ زیست محیطی، ایجاد آرامستان در یکی از مناطق پر جمعیت شهر  اقدام اشتباهی است.
نکته دیگر اثرات روحی و روانی است که ایجاد آرامستان در همه اطراف شهر دارد؛ با گسترش شهرقم و تبدل آن‏ها به کلان‎شهر، باید دسترسی آسان به آرامستان برای تمام مردم وجود داشته باشد؛ اما این بدان معنا نیست که برای شهری که  امکانات رفاهی و تفریحی کمی دارد، در هر نقطه ای از شهر، قبرستان و گورستان ساخته شود.
ضمن اینکه با وجود مسیر رودخانه قم که اخیرا به نام بلوار شهید سلیمانی نامگذاری شده است، دسترسی مردم ساکن منطقه پردیسان به مهمترین آرامستان قم یعنی آرامستان بهشت معصومه فراهم است و همچنین با احداث پل مرجعیت، دسترسی منطقه پردیسان به آرامستان بقیع وجود دارد و بنابراین نیازی به احداث یک آرامستان دیگر در قم و در منطقه پردیسان وجود نداشت.
به شهر باید مانند یک موجود زنده نگاه کرد؛ همانطورکه آسیب یک قسمت از بدن، بر کارکرد تمام بدن اثر منفی برجای می‏گذارد، تعریف کاربری نادرست در یکی از مناطق شهری هم به همین‎گونه خواهد بود.
یکی از اهداف برنامه‏ریزی شهری باید زیبایی شهر و ایجاد نشاط روحی در بین شهروندان باشد و از این رو باید به دنبال ایجاد کاربری‏های شاد، نورپردازی‏های صحیح و طراحی‎های مثبت باشیم؛ و البته نباید با ایجاد آرامستان در نزدیکی مناطق مسکونی و مکان‏هایی که قرار است مردم فعالیت روزانه داشته باشند، باعث ایجاد حس رخوت، سستی، ناتوانی و ناامیدی در افراد شد؛ چه آن که از طرفی با وجود چندین آرامستان در قم، نیازی به احداث آرامستان جدید هم وجود ندارد.
*فاطمه احمدی - عضو علی‌البدل شورای شهر قم